«Dominic Theotokopoulos»
El Greco
l Greco (1541-1614),buergerlicher Name Domenicos Theotokopoulos,gilt als einer der bekanntensten Maler der spanischen Renaissance.Seine weltberuehmten Gemaelde inspirierten und inspirieren immer noch, Kuenstler auf der ganzen Welt.Er ist in Fodele geboren und begann in jungen Jahren, die Ausbildung der spaetbyzantischen Ikonemmalerei in Heraklion.Im Alter von 26 Jahren zog es ihn nach Venedig (Werkstatt von Tincian)und Rom um seine Kunst zu verbessern und den italienischen Renaissancestill und Mannerismus zu erlernen.1577 zog er nach Spanien,nach Toledo ,wo er den Rest seines Lebens verbrachte und seine bekanntesten Gemaelde malte.
Der persoehnliche dramatische expressionische Stil mit abendlaendischen und byzantischen Elementen ist einmalig und kann , anhand der Kopien die sich im Museum des Dorfes Fodele befinden , bewundert werden.
Έτος El Greco
Τί κι’ αν πέθανε πριν τριακόσια πενήντα χρόνια, όταν η ουσία της αγωνίας του είναι μια με την δική μας, όταν η οργή, αυτή πού γκρεμίζει και φτιάχνει είναι και σημερινή, όταν την παρουσία του αρχίζει ο αιώνας μας να την αγγίζει.
Αυτά σημειώνει το 1964, χρονιά που είχε χαρακτηρισθεί σαν «έτος Γκρέκο», η επιτροπή εορτασμού σ’ ένα «αφιέρωμα για τα τριακόσια πενήντα χρόνια από το θάνατο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου Την ίδια χρονιά, στα πλαίσια αυτού του εορτασμού, η επίσημη Ελλάδα με εκπροσώπους της τους υπουργούς κ.κ. Α. Παπανδρέου, Κ. Μαρή και Γ. Μυλωνά, η πνευματική της ηγεσία, ο καλλιτεχνικός της κόσμος και η ξένη διπλωματική εκπροσώπηση, τίμησαν με την παρουσία τους την τελετή για τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου στην πλατεία του Φόδελε, πού φιλοτέχνησε και χάρισε ο γλύπτης Θ. Απάρτης στην γενέτειρα του μεγάλου ζωγράφου.
Die Gedenktafel aus Toledo
Im Jahre 1934 stifteten die Professoren und Studenten der Universitaet Valladolid einen Gedenkstein mit Inschrift an die Gemeide Fodeles.Der Stein ist aus einem Felsen der Stadt Toledo gehauen,die zweite Heimat des Kuenstlers und ist heute nebem der alten Platane auf dem Dorfplatz zu sehen
La facultad de historia de la universitad de valladolid alma en el corazon de kastillia ofrenda a fodele esta piedra arrancada de toledo en memoria dela gloria inmortal de domenikos theotokopoulos julio 1934
Die Fakultaet der Geschichte
der Universitaet Valladolid,
das Herz und die Seele Kastilliens,
spendet diesen Gedenkstein aus Toledo,
der Gemeinde Fodeles,
In Erinnerung an den unsterblichen Ruhm
des Domenicos Theotokopoulos,
Juli.1934
Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, ο Κρητικός, ο Έλληνας
Οι τιτάνες του πνεύματος, της τέχνης και του πολιτισμού είναι αιώνιοι και αθάνατοι.
Στέκουν στο στερέωμα σα φωτεινά αστέρια για να μας οδηγούν μέσα από τα σκοτάδια της εφήμερης ζωής, δείχνοντας μας την αληθινή, την Πάνω Ζωή. Ελάχιστο χρέος στους τιτάνες αυτούς είναι να προσεγγίσομε τις αλήθειες που καταθέσανε μέσα από τη ζωή και το έργο τους. Στους Κρητικούς πέφτει μεγάλο μερίδιο, αφού ευτυχήσαμε να έχομε συμπολίτες δυο παγκόσμιας εμβέλειας πνευματικούς τιτάνες, το Θεοτοκόπουλο και τον Καζαντζάκη. Τον τιτάνα Θεοτοκόπουλο, τον Έλληνα και τον Κρητικό, κάποιοι τον τοποθετούν πρώτο, πάνω από όλους τους ζωγράφους του κόσμου. Είναι ο Στρατηγός και ο Παππούς του Καζαντζάκη. Και μόνο το όνομα « Έλληνας» που το δόθηκε αρκεί να δώσει το μέγεθος του και πόσο μας τιμά. «Μαϊστορας» αγιογράφος καταξιωμένος ήδη σε νεαρή ηλικία στο Χάνδακα, στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα, εγκατέλειψε τη γενέτειρα, όπως τόσοι άλλοι, για την οικουμενική του πορεία. Όμως το πρώτο συστατικό στοιχείο στην τέχνη του το πήρε από τη βυζαντινή ζωγραφική, που ο Χάνδακας ήταν τότε το παγκόσμιο κέντρο της. Ανήσυχο πνεύμα, σα γνήσιος Κρητικός, άνοιξε τα φτερά του για τη Βενετία της Ιταλίας, τη μητρόπολη του πολιτισμού, των γραμμάτων και της τέχνης στην Ευρώπη.
Εκεί γνώρισε ένα από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της εποχής, τον Τιτσιάνο, και ενσωμάτωσε στη ζωγραφική του κοσμοθεωρία σαν δεύτερο βασικό στοιχείο, το φως ( την «Αστραπή») και το χρώμα. Κατάληξε στην Ισπανία, όπου η ζωή του γνώρισε δραματική κορύφωση. Εδώ αναμετρήθηκε με την Ιερή Εξέταση. Η αναμέτρηση ήταν ανάμεσα στο καλό και στο κακό, στο ηθικό και στο ανήθικο, στην ελευθερία και στη μισαλλοδοξία, την πίστη και στο φανατισμό. Ήταν η αιώνια αναμέτρηση του Φωτός με το Σκότος. Ο Θεοτοκόπουλος είχε όπλα τους πίνακες του, το Φως και τις αξίες του ανυπότακτου πολιτισμού που τον γέννησε. Σύμφωνα με την παράδοση, ο ζωγράφος, που υπόγραφε τα έργα του με το επώνυμο Κρής, όταν ήτανε στη Κρήτη και ζωγράφισε αγίους, αγαπούσε τρεις μαντινάδες. Θα πω τη τρίτη μαντινάδα:
Εγώ ‘μαι τσ’ αστραπής παιδί και της βροχής αγγόνι.
Σα θέλω αστράφτω και βροντώ, σα θέλω ρίχνω χιόνι.